تفاوت خلع ید و تخلیه ید در چیست؟
تصور کنید شخصی بدون اطلاع و اجازه ی شما زمین کشاورزی شما را تصرف کرده است. یا علی رغم سررسید موعد قرارداد اجاره، مستاجر شما حاضر به تخلیه و تحویل ملک شما نیست. در چنین مواردی طرح دعاوی خلع ید و تخلیه ید مطرح می شود.
در این مقاله از موسسه حقوقی سورن وکیل قصد به تعریف و تفاوت خلع ید و تخلیه ید را داریم. با ما همراه باشید.
صادق ذوقدار ، وکیل پایه یک دادگستری و با داشتن سالها تجربه در زمینه مشکلات ملکی. شما می توانید برای دریافت مشاوره از طریق شماره های زیر با ما در ارتباط باشید.
آشنایی با دعوای خلع ید
دعاوی خلع ید مختص مال غیرمنقول می باشد. از دیدگاه قانونی مال منقول به هر مالی گفته می شود که نقل و انتقال آن مجاز و یا امکان پذیر نیست و مستلزم خرابی و یا از بین رفتن آن مال باشد. مانند ملک و زمین که در مقابل مال منقول امکان جابجایی و نقل و انتقال دارد. طلا، پول و جواهرات جزء اموال منقول شناخته می شوند.
خلع ید چیست؟ خلع ید به این معناست که مالک مال منقول بر علیه متصرف غیرقانونی مال خود اقدام به ایجاد یک دعوی کرده و خواستار این است که قانون به تصرف غیرقانونی فرد تصرف کننده پایان داده و مال غیرمنقول تصرف شده را به او بازگرداند. این مساله شباهت زیادی با رفع تصرف عدوانی دارد. اما باید در نظر داشت که طرح دعاوی خلع ید صرفا از سوی مالک و با ارائه ی سند مالکیت امکان پذیر می‌باشد. اما برای طرح دعوای رفع تصرف عدوانی قانون از مالک قدیمی حمایت کرده و نیازی به ارائه ی سند مالکیت نیست. بلکه اثبات سابقه ی تصرف بر ملک کفایت می کند.
در صورتی که فردی به صورت امانی و قانونی بر ملک شخص دیگری تصرف داشته باشد ، نمی توان خواستار خلع ید شد.
آشنایی با دعوای تخلیه ید
تخلیه ید در شرایطی مطرح می گردد که فردی مال غیرمنقول خود را به واسطه قرارداد و مجوز در اختیار فرد دیگری قرار می دهد و سپس به هر دلیلی درخواست بازگرداندن ملک خود را دارد. انصراف یا اتمام مدت زمان قرارداد اجاره می تواند یکی از دلایل طرح دعوای تخلیه ید باشد.
برای مثال می توان از طرح دعوای موجر علیه مستاجر نام برد که به صورت قانونی تحت عنوان تخلیه ید شناخته می شود. همچنین در مواردی که مالک ملک به فرد دیگری اجازه می دهد برای مدتی از ملک او استفاده کند، اما بنا به دلایلی از این کار منصرف شود و درخواست بازپس گیری ملک خود می باشد. برای تمامی این موارد می توان دعوای تخلیه ید مطرح نمود.
دعوای تخلیه ید هم برای اموال منقول و هم برای اموال غیرمنقول قابل طرح است.
تفاوت خلع ید و تخلیه ید
به صورت خلاصه اگر بخواهیم برای شما از تفاوت خلع ید و تخلیه ید بگوییم، خلع ید زمانی به کار می‌رود که فرد تصرف کننده، ملک را بدون رضایت و به طور غیرقانونی تصرف کرده باشد. به عبارت دیگر، هیچ رابطه‌ی حقوقی (مانند اجاره) بین مالک و فرد متصرف وجود ندارد. اما تخلیه ید زمانی به کار می‌رود که فرد متصرف، ملک را با رضایت شما و بر اساس یک قرارداد (مانند اجاره) در اختیار دارد.
تفاوت خلع ید و تخلیه ید دارای تفاوت های ماهوی زیادی هستند و نباید به جای یکدیگر مطرح شوند. در این صورت باعث مخدوش شدن پرونده می گردد و روند دادرسی را دچار مشکل می کند. در چنین مواردی ممکن است حکم عدم استماع دعوا از سوی دادگاه صادر شده و رد دعوا اعلام گردد.
شما می‌توانید برای دریافت مشاوره با بهترین وکیل خلع ید در کرج در ارتباط باشید.
برای شناخت تفاوت های کلیدی دعاوی خلع ید از تخلیه ید می توان به موارد زیر اشاره نمود:
1- خلع ید مختص مواردیست که تصرف ملک بدون اذن و اجازه ی مالک صورت می پذیرد. در صورتی که در دعوای تخلیه ید قرارداد و و اذن و اجازه ی مالک وجود دارد .
2- دعوای خلع ید مختص مال غیرمنقول شناخته می شود. اما دعوای تخلیه ید هم برای اموال منقول و هم برای اموال غیرمنقول قابلیت مطرح شدن دارد.
3- برای دعاوی تخلیه ید وجود قرارداد ضروریست. در حالی که برای دعاوی خلع ید نیازی به وجود قرارداد نیست و صرف تصرف برای شروع دادرسی کافی می باشد.
4- دعوای تخلیه ید به محض انحلال و انقضای مدت زمان قرارداد از سوی مالک قابل طرح است. در صورتی که در دعاوی خلع ید هر ذینفعی در هر زمانی می تواند خواستار آن گردد.
خلع ید برای مالکیت مشاع چگونه تعریف می شود؟
مالکیت مشاع به این معناست که دو یا چند نفر در جزء به جزء مالی شریک بوده و به عنوان مالک قسمتی از آن شناخته می شوند. یکی از قوانین مالکیت مشاع این است که برای هرگونه تصرف در مال مشاع، نیاز به رضایت و اجازه ی سایر مالکین وجود دارد. در غیر این صورت تصرف غیرقانونی شناخته می شود و شریک یا سایر شرکا می توانند تقاضای خلع ید را مطرح کنند.
اما باید به این نکته توجه داشت که در دعوای خلع ید، محکوم له ( شخصی که حکم به نفع او صادر می شود) زمانی می تواند تقاضای تحویل ملک را مطرح نماید که از طرف تمامی شرکا رضایت و اجازه داشته باشد. به عبارت دیگر برای بازگرداندن مالی که از آن خلع ید صورت گرفته، به اجازه تمامی شرکا نیاز می باشد.
سخن پایانی
در صورتی که فردی به صورت امانی و قانونی بر ملک شخص دیگری تصرف داشته باشد ، نمی توان خواستار خلع ید شد. دعوای تخلیه ید هم برای اموال منقول و هم برای اموال غیرمنقول قابل طرح است. این دو دعوا دارای تفاوت های مهمی میباشند و بسیار مهم است که بدانیم برای طرح دعوا و آغاز فرایند رسیدگی قانونی ، کدام یک را انتخاب کنیم.این دو مفهوم حقوقی در ظاهر شباهت های زیادی دارند ولی در ماهیت دارای تفاوت های بسیاری هستند. هدف ما در این مقاله این بود که تفاوت های دعاوی خلع ید و تخلیه ید را برای شما بازگو کنیم. از این که تا آخر این مقاله با ما همراه بودین متشکریم.